Strandzeilvereniging Terschelling

Strandzeilen op Terschelling is een betrekkelijk nieuwe sport. Velen claimen de eersten te zijn geweest die met een zeilwagen op het brede strand van Terschelling gingen zeilen. Zonder volledig te zijn, proberen we een overzicht te geven.

Geschiedenis
De geschiedenis van het strandzeilen gaat terug tot in de oudheid. In de graftombe van de Egyptische farao Amenemhet ( 1844- 1797 voor Christus) werden resten gevonden van een kleine zeilwagen. Ruim 400 jaar geleden construeerde de wiskundige Simon Stevin voor Prins Maurits van Nassau een zeilwagen, in die tijd het snelste voertuig op aarde. Hij vervoerde 30 personen, was sneller dan een galopperend paard en ging in twee uren van Scheveningen naar Petten.

Eerste pogingen

Op Terschelling worden de eerste pogingen ruim voor het begin van de Tweede Wereldoorlog ondernomen. In de strenge winter van 1929 was er veel ijs op de ondergelopen weilanden vanaf West tot Oosterend. De toen 12-jarige Matthé Rijf keek verbaasd op toen hij twee man, C. de Boer en T.C. Dekker (de familie Dekker had eerder een zeilend vrachtscheepje), bezig zag om achter de schuur van Dekker ( waar destijds de werkplaats van de TEM was) een zogenaamde ijsschuit op te tuigen. Hij was echter te groot en te zwaar om hem keer op keer te gebruiken en werd dan ook uiteindelijk gesloopt. Op Striep kwam een tweede exemplaar voor den dag en deze werd in gebruik genomen door Cornelis en Rein Haan. Een oom van Matthé Rijf, Cees Pals, maakte deze ijszeiler na in het klein om zo over de bevroren slootjes te gaan. Het was een groot succes. Ook in Baaiduinen had Iemke Kooijman een ijsschuit in gebruik genomen. Toen de dooi intrad werd de ijsschuit van Cees Pals door zijn broer Thijs van fietswielen voorzien. Op deze manier zeilde men zowel op de weg als op het strand.

De eerste echte
Maar in het begin van de dertigerjaren was er een echte zeilwagen op het eiland. Een prachtige wagen die het eigendom was van de heer Beckman, die als vakantieganger een huisje huurde aan het Noordachterom in Midsland van de familie Bakker. Later bouwde hij een nieuw huis in Oosterend, waar nu het kantoor van Mooy en Boshuijer is gevestigd. Een aantal jaren heeft hij hiermee gezeild, hij was een echte hobbyist en zeer vakkundig in deze sport.

Eerste Terschellingers
Aldert Teunis Bloem, zoon van de zeilmaker Bloem, bouwde samen met zijn broer Piet een zeilwagen. Piet was de architect van de wagen en Aldert zorgde voor de techniek. Aldert zat in 1938 op de HTS in Groningen en de constructie van het achterwiel kon gemaakt worden in de werkplaats van de HTS, de hele maandtoelage van Aldert ( f4,-) ging op aan de aanschaf van de wielen. Het zeil kwam natuurlijk uit de zeilmakerij. Het stuur werd voor twee kwartjes gekocht uit de sloopauto van Wim Maas. De foto's tonen de tweede zeilwagen die in 1938 is gebouwd, de eerste die in 1936 werd gebouwd bleek veel te zwak te zijn. Van het Groene strand ging het dan naar Midsland aan Zee waar de zeilwagen voor het paviljoen van Rijf geparkeerd werd. Natuurlijk waren er toen ook
anderen die, stiekem, van deze mogelijkheid gebruik maakten om ook eens een ritje te maken. In 1938 bouwde Max Bruno Alwin, hoofdmachinist bij Shell Tankers, een zeilwagen op basis van een Fiat autochassis. Hij noemde deze wagen de 'Etrema'. Deze zeilwagen was traag om te starten, maar als hij eenmaal liep dan ging het fantastisch. De wagen werd vaak bestuurd door Cor Zeijlemaker. Op 19 mei 1939 ging de ' Extrema' verloren door de brand die de schuren van Jo Krul in de as legde.

Strandzeilsport nu
In de jaren ' 60 kwam in Nederland de ontwikkeling van de strandzeilsport goed op gang en het kon dan ook niet uitblijven dat deze zeilers naar Terschelling kwamen om hun sport te beoefenen. Er bestaat hiervan een kort zwart-wit filmpje waarop deze zeilwagens te zien zijn zeilend op het strand bij Paal 8. Wie it filmpje in zijn bezit heeft weet ik niet. Door de ontwikkeling van het toerisme kwamen er incidenteel badgasten die een zeilwagen meenamen. Zij verkeerden in de veronderstelling dat zij de eersten waren die op het strand zeilden omdat men geen andere zeilwagens tegenkwam... De Terschellingers Albert- Jan Bloem en Wim Bloem hebben de aanstoot gegeven tot de ontwikkeling van de strandzeilsport op Terschelling zoals wij die nu kennen. Het Europees kampioenschap van 1990 was de aanleiding voor de oprichting van de ' Terschellinger Zeilwagen Vereniging Brandaris' in 1991. De vereniging telt inmiddels zo'n 60 leden waarvan de helft Terschellingers

Met dank aan: Aldert Bloem, Jan Doeksen en Matthé Rijf.

De personen op de foto zijn van links naar rechts boven:

Henk Huising, Wim Jonker, Arthur Pieters Graafland, Anne van der Hoek, Jan Jonker, Wim Bloem, Gert Jan Heijnen, Han Lagerweij, Hans Blanken, Hein Strik, Floor Lagerweij, Wim van der Brink, Erik van der Rijt.

De personen op de foto zijn van links naar rechts onder:

Jan Doeksen, Ben Pleij, Liesbeth Lagerweij, Jan Bloem, Albert Jan Bloem, Bert Grobbee.

Niet op de foto, wel aanwezig: Cootje van Beukering